Echo’s uit de wijk
Mocht je toevallig de laatste jaren in Sint-Amandsberg in Gent rondgewandeld hebben, kon je ze tegen komen: groot geprinte snapshots van mensen en dingen die aangeplakt zijn tegen leegstaande gebouwen. Dit is het resultaat van het sociaal-artistiek project Echo’s uit de wijk.
Aan de hand van fotografie, én andere disciplines (muziek, geluid, verhalen), zetten ze artistieke trajecten op met buurtbewoners en brengen verbeelding en verbinding in de wijk. Ze startten in 2014 in de Dampoortwijk en in 2016 zetten ze hun eerste traject op in de wijk Muide/Meulestede/Afrikalaan. Echo’s uit de wijk is een project van Bart Gabriel & Lia Blaton. Infrarood ging in gesprek met Lia.
Dag Lia, hoe is het allemaal begonnen?
Bart Gabriel en ik kenden elkaar van Fixatief in de Brugse Poort en Winne Lievens fotografeerde en woonde in de Dampoortwijk. Het idee werd geboren om eens samen een project te doen. We gingen op zoek naar een wijk waar er voldoende noden zijn om iets op te starten en we kwamen uit bij de Dampoortwijk daar waren er immers weinig initiatieven voor de bewoners. We dienden een kleine subsidieaanvraag in, we zochten contact met lokale partners en we startten een klein project. We wilden fotografie inzetten zodat mensen van de wijk elkaar en de wijk beter zouden leren kennen. We vormden toen onder meer een beeldenketting waarbij een wegwerptoestelletje werd doorgegeven tussen buurtbewoners. De beelden plakten we in het groot op leegstaande panden om zo de beelden terug te geven aan de wijk. En jaar na jaar groeide ons project en werd het groter.
Wat is het voordeel om de beelden in de publieke ruimte op te hangen?
Iedereen ziet de beelden! De vele leegstaande panden waren voor velen een doorn in het oog. Ons project was geen aanklacht tegen leegstand. We wilden de buurt sprankelender maken en de verbeelding triggeren. Door de beelden in de publieke ruimte op te hangen wekte dit ook veel reacties en discussies op. Maar we hingen niet alleen buiten beelden op. We hebben ook bierkaartjes van de foto’s gemaakt die we verdeelden in alle café’s en lokale vzw’s en we organiseerden binnenexpo’s in de buurt.
Wat is jullie visie op de fotografie die jullie hanteren?
We wilden beelden uit het leven van de buurtbewoners die van hen zelf komen. Dat maakt de beelden echt. We wilden ook laagdrempelig zijn zodat er geen moeilijkheden zijn met technische vaardigheden, daarom werkten we met analoge wegwerpcamera’s. Iedereen kon op deze manier meedoen. De deelnemers kregen ook inzage in welke beelden er buiten worden opgehangen. Ze werden ook aangemoedigd om combinaties van beelden te zoeken. Soms werken beelden enkel in combinatie met elkaar. Samengevat is de essentie van onze visie op de fotografie die we hanteren de authentieke blik van de mensen in de wijk.
Onze werkwijze leverde vaak verrassende beelden op van mensen die ervoor nooit eerder foto’s namen. We kwamen tot beelden die niet ‘standaard’ mooi zijn maar wel echt. Het leven zoals het is met al zijn hoekjes af. Er bestaat niet zoiets als een juist of fout beeld. Wat de ene mooi vindt is daarom niet mooi voor de andere. Het belangrijkste is dat we met onze projecten dicht bij de wijk staan. We maken dus inderdaad geen marketing foto’s maar echte beelden van hoe mensen wonen en leven. Soms is dit confronterend maar dit is ook de realiteit. Ook zagen we vaak met ons project dat het zelfvertrouwen van de deelnemers wat toenam. We zetten onze projecten steeds in op de noden die we ervaarden in de wijk.
De trajecten die we uitvoerden met bewoners waren soms heel verschillend. Soms was dit een diverse groep losse buurtbewoners maar we hebben voorbeeld ook een traject doorlopen met de lokale handelaars die dan de bedrijvigheid in hun zaak fotografeerden.
Is dit niet kostelijk om dergelijk project uit te voeren?
Nee hoor we werkten telkens low budget. We slaagden er telkens in om een kleine subsidie aan te vragen. We herbruikten de wegwerpcameraatjes. We waren telkens creatief om goedkope oplossingen te vinden. Het is wel tijdsintensief.
Hoe zijn jullie de coronatijd doorworsteld?
Doordat we erg laagdrempelig werken en ontmoeting bij ons centraal staat was dit voor ons heel moeilijk om te werken zeker met de meer kwetsbare groepen. We hebben een podcast voor de buurt ontwikkeld namelijk luisterduif. En we hebben ons archief eens onder handen genomen. We hebben maar liefst 35 000 analoge bestanden ondertussen. We hebben een aantal bewoners gevraagd om hun eigen fotomagazine te maken op basis van dit archief. Zo kregen we verschillende magazines met een volledig andere invalshoek. We hebben tijdens de coronatijd iedereen waarvan er een foto in een magazine stond uitgenodigd en hen een magazine te overhandigd. Ook hebben we in februari 2021 een expo gehouden in de bibliotheek van Sint-Amandsberg.
Wat zijn jullie nabije toekomstplannen?
Wel, we willen nu graag een boek maken maar dit is geen gemakkelijke oefening op basis van ons gigantisch archief. Ook is het een ganse opgave om dit financieel mogelijk te maken. In elk geval zitten we nu in een soort van herbronningsfase. Dit is ook af en toe eens nodig. Om stil te staan bij wat je hebt gedaan.
Bedankt voor dit gesprek Lia en veel succes!
Alle info en voorbije projecten van Echo’s uit de wijk te vinden op:
www.facebook.com/echosuitdewijk en op instagram
