Gender- en seksuele diversiteit in je vrijwilligersgroep
Omgaan met gender en seksualiteit in je vrijwilligersgroep
Onze Linx+ vrijwilligersgroepen zijn (pro)actieve werkmieren, netwerkers pur sang met een gouden hart! Daar zijn we terecht fier op! Soms geven ze echter aan dat hun groep jammer genoeg weinig divers is. Hoe kan dat? Iedereen is toch welkom? Linx+ helpt je uit de nood!
Stel jezelf eens de volgende vragen. Denken we na over samenkomstplekken die toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers? Waarom zijn er vooral (of alleen maar) witte mensen op onze evenementen? En ligt het nu aan mij, of is er weinig leeftijdsverschil in ons ledenbestand?
Soms zijn er drempels waarvan we ons niet bewust zijn. In dit artikel lees je meer over gender- en seksuele diversiteit.
Gender en geslacht
De basis van gender- en seksuele diversiteit is voor veel mensen nog nieuw. Laten we beginnen met gender.
Onze cultuur kent traditioneel twee genders: mannen en vrouwen. Bij elke gender horen maatschappelijke verwachtingen en rollen. Zo kunnen we denken dat mannen sterk moeten zijn of vrouwen geen voetbal mogen spelen.
Genderidentiteit gaat over hoe jij je voelt. Je kan je man of vrouw voelen, of allebei, of geen van beiden (dan ben je non-binair). Iemand die zich vrouw voelt, kan haar gender uiten via bijvoorbeeld kleren, make-up of een manier van bewegen. Dat hoeft natuurlijk niet! Welk gender je verkiest en hoe je dat wil uiten, dat kies je helemaal zelf.
Afhankelijk van hoe je je dus voelt, kan je ervoor kiezen om andere voornaamwoorden te gebruiken. Identificeer je jezelf als man, dan is dat hij/zijn, als vrouw zij/haar, en als non-binaire persoon is die/hun – dat maakt het soms verwarrend! Iemand kan er voor jou uitzien als een vrouw, maar zich als non-binair identificeren.
Gender is iets anders dan (biologisch) geslacht. Geslacht gaat over wat artsen visueel waarnemen bij de geboorte. Zij kijken dan naar uitwendige geslachtsorganen, de penis en de vagina. Maar er zijn veel meer kenmerken die een rol spelen in de bepaling van het geslacht, zoals chromosomen, hormonen en inwendige geslachtsorganen. Dat zorgt voor meer lichaamsvariatie dan de traditionele opdeling tussen man en vrouw ons vertelt.
Wanneer iemand waarbij het biologisch geslacht bijvoorbeeld mannelijk is, zich op vlak van genderidentiteit niet als man identificeert, dan spreken we over een transgender persoon. Transgenderpersonen ervaren een verschil tussen hun genderidentiteit en geslacht.
Wanneer de genderidentiteit en het biologisch geslacht bij elkaar aansluiten, dan is iemand cisgender.
Aantrekking
Aantrekking kan zowel romantisch als seksueel zijn. Hieronder staat een overzicht van de meest gekende vormen.
Je kan:
- heteroseksueel zijn: als man op een vrouw vallen of als vrouw op een man vallen
- homoseksueel zijn: als man op mannen vallen
- lesbisch zijn: als vrouw op vrouwen vallen
- biseksueel zijn: als man of vrouw op zowel mannen als vrouwen vallen
- aseksueel zijn: geen seksuele aantrekking voelen
- panseksueel zijn: je aangetrokken voelen tot iemand los van hun gender of geslacht
Er zijn er nog meer! Een heel uitgebreide lijst kan je vinden op de website van çavaria.
Hoe kunnen we nu inclusiever werken als vrijwilligersgroep?
We zijn al een heel eind ver als beweging als we al die termen in ons hoofd gepropt krijgen! Maar echt inclusief en solidair zijn, wil zeggen dat we die informatie ook integreren in onze werking.
Hier zijn enkele tips:
Gender
- Veronderstel nooit iemands gender. Als je je vergist, zeg sorry en ga verder met het gesprek. Goedbedoelde uitgebreide excuses vestigen alleen meer aandacht op je foutje.
- Introduceer buttons of stickers met voornaamwoorden erop, bijvoorbeeld ‘Dries (hij/zijn)’. Dat zorgt ervoor dat iedereen met de juiste voornaamwoorden wordt aangesproken. Bijgevolg hoeven mensen bij een vergissing niet altijd uit te leggen waarom ze voor bepaalde voornaamwoorden kiezen. Vrijwilligers voelen zich veilig en welkom op een plek waar ze hun levenskeuzes niet steeds moeten uitleggen. Helaas gebeurt dat nog vaak.
- Het is verleidelijk om te vragen of transgender personen ook geslachtsoperaties, hormooninspuitingen enzovoort verkiezen, maar dat doe je beter niet. Begrijp dat er altijd informatie over je lichaam is die je liever voor jezelf houdt, zeker als het intieme informatie is.
- Let op met grapjes over gender: het is niet gemakkelijk om ervoor uit te komen dat je trans bent en dan vaak (dezelfde) opmerkingen horen. Vermoeiend!
- Als je genderneutrale toiletten op je vergaderplek kan regelen, doen!
Seksualiteit
- Veronderstel nooit iemands geaardheid. Als je je vergist, zeg sorry en ga verder met het gesprek. Goedbedoelde uitgebreide excuses vestigen alleen meer aandacht op je foutje.
- Probeer ook hier nieuwsgierige vragen of mopjes te vermijden.
- Zeker over homomannen en lesbische vrouwen bestaan heel wat clichés. Let op dat je die niet reproduceert. Bijvoorbeeld: homomannen zijn geen ‘halve vrouwen’ en lesbiennes zijn geen ‘halve mannen’. Seksualiteit zegt alleen iets over aantrekking en niets over andere